من دختری هیجده ساله و از یک خانواده ی متدین هستم . امسال در دانشگاه شهر خود پذیرفته شدم . من موافق آرایش زننده در بیرون از خانه نیستم ولی وقتی به دانشگاه می روم یک روژ لب کم رنگ استفاده می کنم . اما مادر من ، مرا از این کار منع می کند و می گوید گناه است . به هرحال من حجاب کامل را دارم اما چطور باید به مادرم بگویم که محیط دانشگاه با کوچه و خیابان فرق دارد . تازه بعضی اوقات که به می خواهم به دانشگاه بروم مادرم حاضر می شود و مرا تا دم در دانشگاه می رساند و بعد هم می گوید از محیط جامعه می ترسم . به من بگویید چه کنم ؟
پاسخ – خوب این دوست خوب ما
گفتند که حجاب کامل دارند ، احتمالاً منظور ایشان چادر است اما اشتباه کرده اند .
چادر لزوماً حجاب کامل نیست . متأسفانه چادر می تواند با ضد رفتاری ها و ضد
هنجارها نیز جمع شود . همانطور که خود ایشان این کار را می کنند یعنی بلایی که سر
این ارزش مقدس می آورند . اولین اشتباه ایشان این است که فکر کرده اند که اگر چادر
به سر می کنند یعنی فرهنگ چادر را نیز دارند . فرهنگ چادر سر کردن با خود چادر
سرکردن خیلی متفاوت است . هرکسی که چادر به سر می کند چادری نیست و هرکسی که چادر
به سر می کند لزوماً حجاب او کامل نیست . چه بسیار افرادی که می توانند بدون چادر
حجاب خود را حفظ کنند ولی امکان دارد با چادر بی حجاب و بد حجاب بشوند . ما نباید
با کلیشه ها و ظواهر در باره ی خود قضاوت کنیم یعنی با خودمان روراست باشیم . اول
اینکه یاد ما باشد که موضوع حجاب یک موضوع درون دینی است . یعنی مانند نماز است
آیا ایشان می تواند بگوید که من دلم می خواهد بجای اینکه نماز را ظهر بخوانم ده
دقیقه قبل از اذان ظهر بخوانم ؟ من بعد از آن می خواهم سرکلاس بروم یا سوار
هواپیما شوم . مگر موضوع ارتباط با خدا نیست؟ پس چه اشکالی دارد که ده دقیقه قبل
از اذان خوانده شود . اگر فرد رو به قبله باشد ، وضوهم داشته باشد و نماز او نیز
درست باشد ولی ده دقیقه قبل از اذان باشد چه اشکالی دارد ؟ در این صورت آداب دین
رعایت نشده است . این فرد از خود یک فرمول جدید اختراع کرده است که اصطلاحاً به آن
تفسیر به رأی می گوییم . یعنی هرکسی برای خود پیامبر می شود . البته یک اصطلاح
جدید تری مد شده و می گویند الان چون عرف شده ، مثلاً خانم ها یک مقداری از لوازم
آرایش استفاده می کنند و بلای همه گیری شده نمی توانیم به این وسیله بگوییم ایرادی
ندارد . البته که نه . مثلاً اگر عرف شود که مردم نماز را با کفش بخوانند آیا می
توان گفت که ایرادی ندارد و می توان با کفش خواند ؟ نه . ما دستورات دین را از خود
دین می گیریم . شما نمی توانید نسخه را از پزشک بگیرید و بعد هر مدل که خواستید آن
را بخورید . دکتر گفته این آنتی بیوتیک را هر هشت ساعت بخور شما هر دوازده ساعت
بخورید یا گفته هر دوازده ساعت شما هر شش ساعت بخورید . خوب در این صورت قطعاً به
نتیجه نمی رسید . در رابطه با حجاب این دوست خوب ما می گوید که محیط جامعه با محیط
دانشگاه فرق می کند . من می گویم شما درست می گویید اما اشتباه رفتار می کنید .
محیط دانشگاه دقیقاً محیط درس است نه محیط خود آرایی . یعنی امروزه عملاً تلقی ما
این است که دانشگاه چون فضای درسی و آموزشی است پس اگر ما هر مدلی رفتیم یا هر
مدلی رفتار کردیم و حرف زدیم ، یک محیط ایمن است و هیچ مشکلی هم نخواهد داشت . نه
یک چنین چیزی نیست . اتفاقاً آنجا آسیب بیشتر می تواند باشد چرا ؟ چون دختر ها و
پسرهای جوانی هستند که در معرض ازدواج هستند و می خواهند فرد مناسبی را انتخاب
کنند . این شاید دقیقاً انگیزه ی همین دوست ما هم باشد . یعنی تلقی ایشان این است
که چه اشکالی دارد حالا که من مجبور هستم چادر سرکنم یا حالا که چادر سر می کنم یک
مقدار هم به زیبایی های ظاهری خود برسم که دیگران فکر نکنند چیزی از آنها کم دارم
. من می گویم اتفاقاً این نشانه ی پایین بودن عزت نفس است . یعنی شما خود را مجبور
می بینید که با چادری که دارید به زیبایی های ظاهری خود بیشتر برسید و از حریم های
الهی عبور کنید . البته ایشان می تواند سوال کند که کجا من از حریم های الهی
عبورکرده ام ؟ می گویم قاعده و قانون را آیات شریفه ی قرآن ، دستور علما و مراجع
تقلید خیلی زیبا و واضح گفته اند . شما یا مقلد هستید یا مجتهد هستید . اگر مجتهد
هستید که یک چنین دستوری در هیچیک از آئین ها به این شکل وجود ندارد یعنی ما هیچ
رساله ای را ندیده ایم که یک چنین چیزی را بگوید . اگر من و شما مقلد هستیم که
هستیم باید ببینید دستور مرجع تقلید شما چیست ؟ مرجع، احکام الهی را از درون آیات
و روایات و دستورات اهل بیت بیرون می کشد . آیات قرآن چه می گوید ؟ مشخص می کند که
حجاب تو قرار است زیبایی های زنانه ی تو را بپوشاند، نه اینکه به جلوه بیاورد.
حجاب زیبا است ولی زیبایی نیست یعنی جلوه گری نیست . این دختر خانم در دوران
نوجوانی احتمالاً یک مقدار تنش داشته و الان می خواهد سری در سرها در بیاورد و
بگوید که هست . راه حل آن این است که امکان بروز زیبایی های او در درون خانواده و
در حضور محارم وجود داشته باشد و اینکه بداند هر زیبایی جایگاه خاص خود را دارد .
والدین نباید به دنبال فرزند خود به دانشگاه بروند اما قطعاً باید نظارت غیر مستقیم
داشته باشند . گاهی اوقات به طوری که نفهمند به دنبال فرزندان بروند و گاهی اوقات
امکان دارد به گونه ای دیگر مثلاً مساجد و دانشگاه ها معمولاً برنامه های علمی می
گذارند درآنها مشارکت کنند . اگر توان علمی و اجتماعی دارند به معاونت دانشجویی و
رفاهی مراجعه کنند و بگویند من این توانایی ها را دارم و دل من می خواهد تعامل کنم
. وارد سایت دانشگاه بشوند و اساتید را ببینند . یعنی به تناسب اینکه ظرفیت من
مادر به عنوان یک فردی که چقدر توانمندی دارم در تعامل با این مجموعه رفتار کنم .
چون دانشگاه مدرسه نیست و یاد ما باشد که دانشگاه را با مدرسه اشتباه نکنیم . اما
شاید بعضی از بچه های ما و در بعضی زمینه ها آسیب پذیری آنها در دانشگاه بیشتر از
مدرسه شود . اما من نباید اشتباه کنم و فکر کنم که این بچه مدرسه ای است و او را
چک کنم و ببینم که با چه کسی حرف زد و یا با چه کسی راه رفت و چکار کرد . بخصوص در
مواردی که بچه ها در شهرستان ها قبول می شوند . اگر احساس خطر می کنند خیلی بصورت
غیر مستقیم موبایل فرزند خود را چک کنند وگرنه لزومی ندارد چرا که موبایل حریم
شخصی او است . الان یک مشکلی که ما داریم این است که گاهی اوقات از پسرها غافل می
شویم و تلقی ما این است که فقط باید مواظب دختر ها باشیم . اتفاقاً فکر می کنم که
الان باید هوای پسرها را بیشتر داشت . چون پسرها با آزادی مضاعف امکان دارد به خود
و دیگران بیشتر آسیب بزنند. ولی نه به آن معنا که من او را بچه تلقی کنم و پیوسته
او را چک کنم و سرزنش کنم . مدام بگویم که با چه کسی بودی ، به چه کسی زنگ زدی و
چکار کردی ؟ نه اینها قطعاً باب لجاجت را باز می کند و تأثیرات منفی بوجود می آورد
. ما باید باب رفق و مدارا ، آگاهی دادن ، همراهی و گفتگو را باز کنیم . و کمک به
او که بتواند توانمندی های خوب خود را نشان دهد . وگرنه در ضد ارزش ها خود را نشان
خواهد داد .
مشاور: نیلچی زاده
